Bệnh Chikungunya – bệnh virut lây qua muỗi Aedes: những điều cần biết

Chikungunya là bệnh do virus Chikungunya (CHIKV) gây ra, lây truyền sang người thông qua vết muỗi đốt. Căn bệnh này khiến người bệnh sốt cao, đau khớp dữ dội, suy nhược cơ thể, có thể tử vong (ở trường hợp nghiêm trọng).

Bệnh được phát hiện lần đầu vào năm 1952 tại Tanzania, sau đó dần lan rộng ra các quốc gia khác ở Châu Phi. Vào những năm 1970 đến 2004, các trường hợp nhiễm virus bắt đầu được ghi nhận tại Châu Á và tiếp tục mở rộng phạm vi ảnh hưởng. Tính đến tháng 07/2025 theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh, có khoảng 240.000 ca nhiễm và 90 ca tử vong tại 16 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó bao gồm các quốc gia thuộc khu vực Châu Á và Đông Nam Á.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, đây không phải là căn bệnh được biết đến rộng rãi, nhưng hiện tại đã được phát hiện và lây truyền tại 119 quốc gia trên toàn cầu, khiến 5,6 tỷ người có nguy cơ mắc bệnh. Thế nên, cần có hành động để ngăn chặn nguy cơ lây lan và bùng phát dịch bệnh này.

Ngày 10/8, đại diện Bộ Y tế cho biết: Hiện nay, dịch bệnh Chikungunya đang có xu hướng gia tăng tại một số quốc gia trong khu vực. Đặc biệt, ngay khi có thông tin ghi nhận sự gia tăng nhanh những ca bệnh tại Trung Quốc, Bộ Y tế đã chủ động chỉ đạo các Viện Vệ sinh dịch tễ/ Pasteur, Sở Y tế các tỉnh, thành phố, các Bệnh viện Trung ương trực thuộc Bộ Y tế triển khai các biện pháp sẵn sàng đáp ứng với dịch bệnh, đồng thời liên tục cập nhật tình hình dịch bệnh từ nhiều nguồn thông tin.

Hiện Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh Chikungunya trong cộng đồng, tuy nhiên bệnh này lây lan qua muỗi Aedes (véc tơ truyền bệnh); trong khi đang là thời kỳ cao điểm với mật độ muỗi cao tại nhiều địa phương và thời điểm mùa hè nhiều khách du lịch đi và đến Việt Nam khiến tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh Chikungunya xâm nhập vào Việt Nam và lây lan nhanh trong cộng đồng dân cư.

Trước tình hình này, Cục Phòng bệnh đang tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh và phối hợp chặt chẽ với WHO, US-CDC và các Cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Điều lệ y tế quốc tế chia sẻ thông tin tình hình dịch bệnh, các biện pháp phòng chống để kịp thời báo cáo và đề xuất các biện pháp phòng, chống dịch bệnh phù hợp, hiệu quả.

Các đơn vị hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật cho các địa phương trong công tác giám sát, điều trị bệnh nhân, giám sát véc tơ, xử lý triệt để ổ dịch. Tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát, hỗ trợ các điểm nóng, nguy cơ bùng phát dịch.

Để chủ động phòng, chống bệnh Chikungunya, UBND xã khuyến cáo mạnh mẽ người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh như:

Đối với người về từ các quốc gia, khu vực đang có sự gia tăng dịch bệnh Chikungunya: Cần chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày.

Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường về sức khỏe (như sốt cao đột ngột, đau khớp, nổi ban…) cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.

Đối với người dân tại các hộ gia đình, khu dân cư, cần thực hiện tốt việc đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

Hàng tuần, các gia đình thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt ấu trùng vào bát nước kê chân chạn. Đồng thời, loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá…

Người dân thực hiện ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày; tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

Đặc biệt, khi bị sốt, người dân cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị; không tự ý điều trị tại nhà.

Người dân khi đi du lịch, công tác tại các vùng bệnh Chikungunya đang tăng cao cần chủ động phòng ngừa tránh muỗi đốt; chủ động theo dõi sức khỏe và thông báo cho cơ quan y tế khi có triệu chứng giống Chikungunya.

#Nguồn: Sưu tầm